Rutyna i struktura to nie tylko elementy organizacyjne – dla dzieci z autyzmem stanowią fundament poczucia bezpieczeństwa i przewidywalności. Brak jasnych ram działania może prowadzić do lęku, frustracji, a w konsekwencji – do wycofania lub zachowań trudnych. Dlatego w pracy metodą Treningu Umiejętności Społecznych (TUS) niezwykle istotne jest wprowadzenie spójnych, powtarzalnych schematów.

Dlaczego struktura jest tak ważna?

Dzieci z ASD często mają trudności z adaptacją do zmian, przetwarzaniem informacji i rozumieniem sygnałów społecznych. Struktura i rutyna pomagają im:

• zrozumieć, czego się od nich oczekuje,
• przewidzieć, co się wydarzy w kolejnych minutach,
• skupić uwagę na zadaniu, ponieważ nie muszą „zgadywać”, co będzie dalej,
• regulować emocje – rutyna daje im stabilizację i obniża napięcie,
• przygotować się na przejścia między aktywnościami, które dla wielu dzieci z ASD są trudne.

Jak wprowadzić rutynę i strukturę w TUS?

🧩 1. Stały plan zajęć

Każde spotkanie powinno mieć powtarzalną strukturę, np.:
Powitanie – przypomnienie zasad – aktywność główna – podsumowanie – pożegnanie.
Można to pokazać na tablicy lub w formie obrazkowego planu dnia.

➡️ Fraza kluczowa: struktura zajęć tus

👁 2. Wizualne harmonogramy i fiszki

Dzieci w spektrum lepiej przyswajają informacje wizualne. Plan dnia w formie obrazków, zdjęć lub piktogramów pozwala im lepiej zrozumieć przebieg spotkania. Można zaznaczać kolejne etapy, co wzmacnia poczucie kontroli.

➡️ Fraza kluczowa: wizualizacja planu dnia

🔁 3. Stałe rytuały i przewidywalne komendy

Rozpoczynanie i kończenie zajęć zawsze w ten sam sposób (np. wspólna piosenka, krótka rymowanka, plansza z napisem „do zobaczenia”) porządkuje przejścia i buduje poczucie bezpieczeństwa.

➡️ Fraza kluczowa: przewidywalność w treningu umiejętności społecznych

⏳ 4. Odliczanie czasu i sygnały zmiany

Dzieci z ASD często mają trudność z „nagle” kończonymi aktywnościami. Wprowadzenie odliczania czasu (np. minutnik, sygnał dźwiękowy, zegar obrazkowy) pomaga im przygotować się do zmiany.

➡️ Fraza kluczowa: przejścia między aktywnościami ASD

Co daje dziecku struktura?

• Zmniejsza lęk i niepewność, które są częste u dzieci ze spektrum.
• Ułatwia koncentrację, bo redukuje ilość bodźców do przetworzenia.
• Wzmacnia poczucie bezpieczeństwa i kontroli – dziecko wie, czego się spodziewać.
• Podnosi efektywność nauki społecznej, bo dziecko nie walczy z chaosem, tylko skupia się na treści.
• Ułatwia generalizację zachowań – jeśli pewne schematy są powtarzalne, łatwiej przenieść je na inne sytuacje życiowe.

Podsumowanie

Dla dzieci z ASD rutyna to nie ograniczenie – to wsparcie. Wprowadzając jasną strukturę do zajęć TUS, pomagamy im lepiej funkcjonować, uczyć się i czuć się bezpiecznie. Dobrze zaplanowane, przewidywalne środowisko sprzyja nie tylko rozwojowi społecznemu, ale też regulacji emocji i zwiększeniu samodzielności.

#tus #tustoruń #autyzm #spektrumautyzmu #rutynadziecka #strukturaasd #zajęciadzieci #planowaniezajęć #emocjedziecka #bezpiecznarutyna #dzieckozautyzmem #przewidywalność #wsparciedladzieci #tusasd #harmonogramdziecka