Dzieci z autyzmem mają wyjątkowe potrzeby w zakresie funkcjonowania społecznego, komunikacji i emocji. Dlatego Trening Umiejętności Społecznych (TUS) powinien być elastyczny i indywidualnie dopasowany do uczestników ze spektrum. Brak odpowiedniego dostosowania może prowadzić do frustracji, wycofania lub niechęci do zajęć.

Aby TUS dla dzieci z ASD był skuteczny, warto wdrożyć konkretne strategie dostosowania, które odpowiadają ich specyfice poznawczej i emocjonalnej.

1. Stała struktura i przewidywalność

Dzieci ze spektrum czują się bezpieczniej, gdy wiedzą, co je czeka. Dlatego każde zajęcia TUS powinny mieć przewidywalny schemat:
Powitanie – cel zajęć – aktywność główna – podsumowanie – pożegnanie.

➡️ Fraza kluczowa: przewidywalność w pracy z dzieckiem z ASD

2. Wspomaganie wizualne i jasna komunikacja

Wizualizacje (plansze, piktogramy, grafiki) pomagają dzieciom z autyzmem lepiej rozumieć treści społeczne. Warto używać fiszek z emocjami, schematów sytuacji społecznych i rysunkowych historyjek. Unikaj metafor i ironii – komunikaty powinny być jasne, jednoznaczne i proste.

➡️ Frazy kluczowe: komunikacja z dzieckiem z autyzmem, piktogramy w pracy z ASD

3. Małe grupy i indywidualizacja

Dzieci z ASD łatwiej uczą się w małych, spokojnych grupach (do 4–6 osób). Dzięki temu trener może dostosować tempo zajęć, styl komunikacji i poziom zadań do potrzeb każdego dziecka. W niektórych przypadkach warto rozpocząć od pracy indywidualnej.

➡️ Frazy kluczowe: tus w małych grupach, indywidualizacja pracy z dzieckiem z asd

4. Modelowanie i odgrywanie ról z podziałem na kroki

Zamiast abstrakcyjnych instrukcji dzieci powinny obserwować konkretne wzorce zachowań. Warto pokazać krok po kroku: jak podejść, jak się przedstawić, jak zareagować na odmowę. Po obserwacji przychodzi czas na próbę samodzielną – ale z pomocą i wsparciem trenera.

➡️ Frazy kluczowe: modelowanie zachowań, scenki społeczne tus

5. Zarządzanie bodźcami i przerwami sensorycznymi

Niektóre dzieci mogą być nadwrażliwe na dźwięki, światło czy ruch. Dlatego warto przewidzieć miejsce do wyciszenia lub zaplanować krótkie przerwy sensoryczne. Pomocne mogą być też słuchawki wygłuszające, miękkie siedziska lub zabawki antystresowe.

➡️ Frazy kluczowe: nadwrażliwość sensoryczna, wsparcie sensoryczne ASD

6. Cele SMART i realistyczne oczekiwania

Każde dziecko rozwija się we własnym tempie. Cele w TUS powinny być konkretne, osiągalne i mierzalne – np. „utrzyma kontakt wzrokowy przez 3 sekundy” lub „zareaguje słowem w scenkach społecznych”. Zbyt ogólne lub nierealne cele zniechęcają i zaburzają poczucie sukcesu.

➡️ Frazy kluczowe: cele tus, tus dla dzieci z autyzmem

Podsumowanie

Dostosowanie TUS do dzieci z ASD to nie wybór, lecz konieczność. Dzięki zastosowaniu prostych, ale przemyślanych strategii, trening może być dla dziecka bezpieczną przestrzenią do rozwoju emocjonalnego i społecznego. W Toruniu coraz więcej specjalistów wdraża te podejścia w codziennej praktyce, wspierając dzieci w sposób skuteczny i empatyczny.

#tus #tustoruń #asd #spektrumautyzmu #dzieckozautyzmem #autyzmtoruń #strategiedostosowania #komunikacjawautyzmie #tusasd #treningspołeczny #kompetencjespołeczne #emocjedziecka #psychologtoruń #adaptacjatus #scenkiemocjonalne