
Każda sesja Treningu Umiejętności Społecznych ma powtarzalny przebieg, zwykle podzielony na trzy główne części. Ten stały rytm spotkań wzmacnia poczucie bezpieczeństwa, ułatwia orientację w przebiegu zajęć i sprzyja skutecznej pracy nad umiejętnościami społecznymi.
🟢 1. Rozgrzewka / część wstępna (ok. 10–15 minut)
Cel: wprowadzenie w atmosferę zajęć, nawiązanie kontaktu, regulacja emocji uczestników, aktywizacja poznawcza i emocjonalna.
Typowe elementy:
- Krąg powitalny – każde dziecko mówi, jak się czuje (np. z pomocą termometru emocji, kart emocji),
- Krótkie ćwiczenie integrujące lub zabawa ruchowa (np. „imię i gest”, „burza mózgów na dobry nastrój”),
- Przypomnienie zasad grupy (np. kontrakt TUS, symbole zachowań akceptowanych),
- Wprowadzenie tematu spotkania – jasne określenie, czym dziś się zajmujemy (np. „dzisiaj uczymy się mówić NIE”).
🟡 Wskazówka: Rozgrzewka powinna być lekka i angażująca, dostosowana do poziomu energii grupy. W przypadku dzieci z ASD lub lękowych – warto, aby była przewidywalna i sensorycznie bezpieczna.
🟡 2. Część główna / tematyczna (ok. 25–30 minut)
Cel: nauka i praktyka konkretnej umiejętności społecznej lub emocjonalnej.
Typowe elementy:
- Psychoedukacja – historyjka społeczna, filmik, opowiadanie, przykład sytuacji (np. „Co czuje ktoś, komu odmówiono?”),
- Modelowanie – pokazanie przez prowadzącego prawidłowego i nieprawidłowego zachowania,
- Odgrywanie ról i scenek sytuacyjnych – dzieci w parach/grupach ćwiczą nową umiejętność w różnych kontekstach (np. „Proszę o pomoc”, „Nie zgadzam się spokojnie”),
- Ćwiczenia z kartami, rysunkami, planszami – np. wybieranie emocji, uzupełnianie dialogów, rysowanie reakcji,
- Gry społeczne – integrujące, opierające się na współpracy lub rywalizacji kontrolowanej (np. „głuchy telefon z emocjami”).
🔵 Wskazówka: W tej fazie najlepiej sprawdzają się konkretne, realistyczne scenariusze i powtarzalne formuły ćwiczeń, szczególnie u dzieci w spektrum.
🔴 3. Podsumowanie i zakończenie (ok. 10–15 minut)
Cel: refleksja, utrwalenie tematu zajęć, wzmocnienie pozytywnych zachowań, przygotowanie do przełożenia umiejętności na codzienne życie.
Typowe elementy:
- Krąg podsumowujący – dzieci mówią, czego się nauczyły, co im się podobało, co było trudne,
- Wzmocnienie pozytywne – pochwały, naklejki, wpis do „księgi sukcesów”,
- Zadanie domowe lub wyzwanie tygodnia – np. „W tym tygodniu spróbuj raz spokojnie powiedzieć, że coś Ci nie pasuje”,
- Symboliczne zakończenie – np. wspólny gest, piosenka, „piątka na pożegnanie”.
🟣 Wskazówka: Dla dzieci lękowych i wycofanych bardzo pomocne jest utrwalanie pozytywnego zamknięcia spotkania – nawet niewielki sukces należy zauważyć i wzmocnić.
✏️ Podsumowanie – schemat spotkania TUS (60 minut)
Faza | Czas trwania | Cele | Typowe aktywności |
---|---|---|---|
Rozgrzewka | 10–15 minut | Adaptacja, aktywizacja, bezpieczeństwo | Krąg emocji, zabawa wstępna, przypomnienie zasad |
Część główna | 25–30 minut | Nauka i ćwiczenie umiejętności | Psychoedukacja, scenki, gry społeczne |
Zakończenie | 10–15 minut | Refleksja, wzmocnienie, transfer | Krąg podsumowujący, zadanie domowe, nagrody |